Qəhvə Haqqında Məlumatlar 2022

Qəhvə hər gün içdiyimiz bir içkidir. Qəhvə həm zövq verir, həm də zehni fəaliyyəti gücləndirdiyi üçün enerjimizi yüksək tutmağa kömək edir. Bütün dünyada ictimai və mədəni həyatın formalaşmasında mühüm rola malikdir. Bu gün ən çox sosiallaşdığımız yerlər kafelərdir. Qəhvə ağacının meyvə toxumlarını qovurub üyüdərək əldə edilir. Alçaya bənzəyən və özünəməxsus aromatik qoxusuna malik olan bu ləpənin işlənib süfrəmizə gətirilənə qədər uzun hekayəsi var.

Bu sirli meyvəni 14-cü əsrdə Cənubi Efiopiyanın yüksək yaylalarında keçilərini otaran Xaldi adlı çoban tərəfindən kəşf edildiyi barədə şayiələr var. Keçilərin qəhvə meyvəsini yediyini görəndə, maraqlanıb və özü yeyib. Bunun enerji verdiyini başa düşüb. Təbii ki, bir ağızdan ağıza yayılan bu qəhvə hekayəsinin heç bir əsası yoxdur.

Bu gün qəhvə dünya ticarətində neftdən sonra ikinci yerdədir. Braziliya bu gün dünyada bütün qəhvənin demək olar ki, yarısını istehsal edir. Daha sonra Vyetnam, Kolumbiya, ən böyük istehsalçılardır. Dünyanın yetmişdən çox ölkəsində qəhvə istehsal olunur.

Qəhvə çeşidləri

Təbii ki, daha çox qəhvə istehsal etmək daha yaxşı qəhvə istehsal etmək demək deyil. Hansı növdən istehsal etdiyiniz də vacibdir. Yüzlərlə növ qəhvə dənəsi olsa da, ən çox istehsal edilən və tələb olunanlar Arabica, Robusta, Liberica və Excelsa paxlalarıdır. Arabica və Robusta digərlərindən daha böyük istehsal və istehlak faizinə malikdir.

1.Arabica

Arabica dünyada ən çox istehsal edilən qəhvə növüdür. İçdiyiniz qəhvənin demək olar ki, 60%-i Arabica paxlasından hazırlanır. Yüksək keyfiyyətli qəhvədən söz düşmüşkən, mütləq Arabica seçməyə dəyər. Arabica-dan az miqdarda almaq, qısa müddətdə təzə istehlak etmək və mümkün qədər isti və sadə içmək lazımdır.

Qəhvə eyni coğrafiyada yetişdirilən digər meyvələrin və ədviyyatların qoxularından təsirlənə bilər. Belə ki, müxtəlif ölkələrdə yetişdirilən paxlalardan hazırlanan qəhvələr müxtəlif qoxu və dadlara malik ola bilər.

2.Robusta

Robusta Arabica-dan daha acı olan növdür. Bu gün istehsal edilən qəhvənin 30%-i Robustadır. Aşağı bölgələrdə daha qısa müddətdə böyüyə bilən qəhvə növü. Əsasən Robusta tipli qəhvə Braziliya və Vyetnamda istehsal olunur.

Robusta Arabica-dan fərqli olaraq hər cür şəraitə davamlı növdür. Daha çox espresso və hazır qəhvələr üçün üstünlük verilir. Südlü, şəkərli və ya soyuq qəhvəni sevənlərin Robusta paxlası ilə verilən qəhvələrə üstünlük verməsi tövsiyə olunur. Onun dadı və ətri bütün bunlara tab gətirəcək qədər güclüdür.

3.Liberica

Liberica isə 1890-cı illərdə dünyadakı Arabica ehtiyatının 90%-i tükəndiyi zaman istifadə edilmişdir. Filippindən gələn bu növün dənələri digərlərindən daha iridir. Dad və ətir baxımından daha çox ətirsizdir.

4.Excelsa

Excelsa isə Liberikanın bir alt növüdür, lakin ondan çox fərqli olduğu üçün ayrıca növ hesab olunur. Excelsa əsasən Cənub-Şərqi Asiyada yetişdirilir və dünya qəhvə dövriyyəsinin 7%-ni təşkil edir. Ətri çox güclü olduğu üçün qarışdırılmış qəhvələrdə ətri gücləndirmək üçün çox az miqdarda istifadə olunur.

Hazırlanmasına görə qəhvə çeşidləri

1. Espresso

Espresso italyan dilində sürətli deməkdir və klassik italyan qəhvəsinə verilən addır. Tez hazırlanır və istehlak olunur. Espresso maşınlarında xırda üyüdülmüş paxlalardan alınan qəhvə müəyyən təzyiq və yüksək temperaturda 25-30 ml su ilə hazırlanır. Güclü ətirli və səthində az köpük olan espresso kiçik fincanda verilir.

Həmin üçüncü dalğa kafelərində içdiyimiz demək olar ki, bütün digər qəhvələr də espressoya müxtəlif nisbətlərdə su və ya süd əlavə edilərək hazırlanır. İtaliyada səhərlər səhər yeməyində adətən şokoladlı və ya sadə kruasanla espresso-ya üstünlük verilir.

İki shot şəklində hazırlanan espresso Doppio və ya ikiqat espresso adlanır. İstifadə olunan standart qaynar sudan daha az su istifadə edildikdə, daha güclü qəhvə olan Ristretto əldə edilir. Ristrettonun əksi Lungo qəhvəsi adlanır və espressoya iki dəfə su əlavə edilərək hazırlanır. Ristretto italyanca “məhdud” deməkdir və Lungo “uzun” deməkdir.

2.Americano

Americano bir və ya iki qədəh espressoya qaynar su əlavə edilərək hazırlanır və espresso ilə filtr qəhvə arasında bir dad təqdim edir. Espressodan daha yumşaq, lakin filtrli qəhvədən daha güclü bir ətir əldə edilir. Qəhvə süzməyə alışmış Amerika əsgərləri, II. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı İtaliyada espresso qəhvəsi ilə tanış oldular. Sərt, sıx və az miqdarda olan bu qəhvəyə qaynar su əlavə edərək istehlak edərək americano əldə etmişdilər.

3. Filtr qəhvə

Filtr qəhvə süzülmüş suyun köməyi ilə orta üyüdülmüş məhsulun dəmlənməsi ilə əldə edilən qəhvə növüdür. Espressodan fərqli olaraq, burada filtr kağızının və ya metal filtrin üzərinə qoyulur və bu qəhvənin içindən su yavaş-yavaş damcılanır.

4.Türk qəhvəsi

Özünəməxsus qəhvə üyüdülmə üsulu ilə incə üyüdülmüş qəhvə ilə hazırlanan türk qəhvəsi öz xüsusi stəkanında lokum və su ilə servis edilir. Bu növ üyüdülmüş qəhvəyə şəkərli, şəkərsiz və bol köpüklü üstünlük verilir.