100% Arabica nədir?
Bu yazımızda arabica coffee haqqında danışacayıq.
Paxlalı qəhvələrdə qəhvənin keyfiyyətini və ya dadını xarakterizə edən bəzi meyarlar var. Bu meyarlar qəhvə biznesinin peşəkar palatası hesab edə biləcəyimiz ixtisaslı qəhvə təşkilatları tərəfindən sınaqdan keçirilərək müəyyən edilmişdir. Qəhvənin növləri ilə bağlı təsnifatlar, bazarda çox istifadə edilən Arabica coffee və ya Robusta, qəhvənin keyfiyyəti və dadı haqqında məlumat verən keyfiyyətlərdir.
Bu yazımızı mütləq oxuyun: Qəhvə Ağacı Haradan Gəldi Haraya Getdi?
“Arabica” və “Robusta”nın fərqi nədir?
Qəhvə, dənə və ya bir fincan içki kimi görünməzdən əvvəl ağaclarda bitən bir bitki növüdür. Qəhvənin bitdiyi bu ağaca coffea deyilir. Bu ağac bildiyimiz qırmızı giləmeyvələrə bənzər giləmeyvə verir.
Qəhvə genetikası ilə bağlı araşdırmalara görə, qəhvənin bir çox növləri var. Son illərdə 124 müxtəlif növ qəhvə ağacının olduğu aşkar edilmişdir. Qəhvə bitkisi Madaqaskar, Afrika və Asiyada böyüyə bilər. Ancaq bunların arasında Coffea Arabica və Coffea Canephora adlı iki növ, yəni Arabica və Robusta qəhvələri ticari məqsədlər üçün yetişdirilir. Bu qəhvə növləri və onların istifadəsi əslində bizə qəhvə bazarı və qəhvənin kommersiyalaşdırılması haqqında bir hekayə danışır.
Efiopiya kofesi niyə yaxşıdır?
Arabica coffee, Efiopiya və Cənubi Sudandan olan Oğlaq və Xərçəng Tropikləri arasında böyüyən bir qəhvə növüdür. Digər tərəfdən Robusta Qərbi Afrikada yerləşir və bir marka növə öz adını yəni Robusta adını verir. Bu növlər daha sonra dünyanın müxtəlif yerlərində yayıldı. Bu iki növ qəhvə ümumi qəhvə istehsalının 99%-ni əhatə edir. Bununla belə, bəzi bölgələrdə yerli istehlak üçün Liberica və ya Excelsa kimi növlərin istifadə edildiyi də məlumdur. Liberica qəhvəsi də eyni şəkildə bazara açılmağa çalışılsa da, bu cəhdlər uğursuz alındı və bu qəhvə populyarlıq qazana bilmədi.
Arabica və Robusta növləri dadına, tərkibinə, hündürlüyünə və davamlılığına görə fərqlənə bilər. Yabanı çiyələklərin adi çiyələklərdən necə daha dadlı olduğunu düşünün, fərqli hündürlüklərdə və iqlimlərdə yetişdirilən meyvələr fərqli dadlara malik olduğu kimi, təbiətcə belə fərqlər qəhvə növləri arasında da ola bilər.
Dəniz səviyyəsindən təxminən 900 metrə qədər müxtəlif hündürlüklərdə böyüyə bilən Robusta növləri daha aşağı hündürlüklərdə və isti iqlim şəraitində də böyüyə bilir. Kiçik, lakin böyük miqdarda meyvə verən Robusta məhsulu yığımı Arabica-dan daha tezdir. Bütün bu becərmə üstünlüklərinə baxmayaraq, Robusta qəhvəsi stəkanda yaxşı dad vermir, bir çox arzuolunmaz və pis dadları ehtiva edir. Lakin kofeinin tərkibi daha yüksəkdir. Bu səbəblərə görə Robusta suda həll olunan yəni hazır qəhvə istehsal edən şirkətlərin seçimidir.
Arabica kofesi nə qədər sağlıqlıdır?
Tərkibində yüksək kofein olan və nisbətən asan becərmə şəraiti olan qəhvə yüksək keyfiyyət standartlarına məruz qalmadan ucuz qiymətə istehsal oluna bilər. Robustadan daha yüksəkdə böyüyən, xəstəliklərə qarşı daha davamlı olan və istehsal üçün daha çox səy tələb edən Arabica növü ağızda ləzzət və dad baxımından çox daha yaxşı yerdə görülür.
Əslində, Robusta və Arabica alt növləri də var. Qəhvə bazarında Robusta Arabica-ya ucuz alternativ kimi istifadə olunur, baxmayaraq ki, qəhvə biznesində bəziləri yaxşı yetişdirilmiş Robusta paxlasının dadının yaxşı ola biləcəyini iddia edirlər. Eyni şəkildə, keyfiyyətinə görə fərqlənən bir çox Arabica paxlası növləri var. Bundan başqa, qəhvənin yetişdirildiyi bölgə həmin qəhvəyə özünəməxsus bir dad verir.