Qəhvə Terminləri Lüğəti

Bu yazımızda qəhvə terminlərinin mənalarını araşdıracayıq.

Bu yazımızı mütləq oxuyun: Excelsa Nədir? Excelsa Haqqında Hərşey

Qəhvələr

• Espresso: Yüksək təzyiq altında dəmlənən sıx qəhvə içkisi növüdür. 50-75 mL stəkanda verilir. Qəhvə/su nisbəti təxminən 1:3-dür.
• Ristretto: Espresso kimi hazırlanır. Espressodan fərqi qəhvə/su nisbətinin 1:1 olmasıdır. Bu, Ristrettonu espressodan daha sıx və güclü edir.
• Lungo: Espresso kimi hazırlanır. Espressodan fərqi qəhvə/su nisbətinin 1:4 olmasıdır. Lunqonu içmək espressodan daha asandır.
• Macchiato italyan dilində xallı deməkdir. Espressonun üstünə az miqdarda süd köpüyü əlavə etməklə əldə edilir.
• Cortado: Bu, eyni miqdarda isti süd ilə bir stəkanda servis edilən espresso içkisidir. O, ispan mənşəlidir.
• Kapuçino: İngilis dilində “Kapuçin rahibləri” kimi tanınan keşişlərin geyimlərindən götürülmüşdür. Espresso üzərinə bir az isti süd və bol süd köpüyü (təxminən 3 sm) əlavə edilərək hazırlanır.
• Flat White: Südlü Avstraliya tərzi kofedir. Ristretto üzərinə bol süd köpüyü əlavə etməklə əldə edilir. Latte və Kapuçinoya görə kiçik stəkanlarda verilir.
• Latte italyanca süd deməkdir. Espressoya isti süd əlavə edilərək hazırlanır.
• Americano: Espressoya isti su əlavə edilərək hazırlanan içkidir.
• Filtr Qəhvə: Kağız və ya metal filtrin köməyi ilə üyüdülmüş qəhvədən qaynar suyun süzülməsi ilə əldə edilən kofedir. Dünyada ən çox istehlak edilən kofe növüdür.
• Hazır Qəhvə: Heç bir dəmlənməyə/süzülməyə ehtiyac olmadan isti suda həll oluna bilən kimyəvi tərkibli kofedirdir.

Dəmləmə avadanlıqları

• Aeropress: 2005-ci ildə Aerobie şirkəti tərəfindən istehsalına başlanmış təzyiqlə idarə olunan filtrli qəhvə dəmləmə avadanlığıdır. 1,5 – 2 bar arasında təzyiq yaratdığı üçün siz filtr qəhvədən bir az daha sıx qəhvə əldə edəcəksiniz.
• Pour-over/Manual Drip: Bu, Yaponiyada ortaya çıxan bir dəmləmə üsuludur, burada qaynar suyun qəhvəni qıf kimi aparat və filtr vasitəsilə süzür. Bir fincan qəhvənin dəmlənməsi təxminən 3 dəqiqə çəkir. Onun ən məşhur avadanlığı Hario V60-dır.
• Chemex: Qum saatı dizaynlı filtrli qəhvə dəmləmə növüdür. Chemex filtri çox sıx olduğu üçün daha yumşaq və balanslı qəhvə dəmləyir.
• V60: Şüşə məmulatları üzrə ixtisaslaşan Yapon markası Hario-nun damcı qəhvə dəmləmə avadanlığıdır. Adını 60 dərəcə bucaqdan almışdır. Keramikadır. Öz xüsusi filtri ilə istifadə olunur.
• Vakuum Pot/Sifon: Vakuum təzyiqi ilə süzgəcli qəhvə dəmləmək üçün istifadə olunur. 19-cu əsrdə tapılıb. Yaponiyada məşhurlaşdıqdan sonra bütün dünyaya yayıldı. Bir çox qəhvə dəmləmə üsullarından daha mürəkkəbdir, lakin meyvəli və parlaq qəhvə dəmləmək üçün idealdır.
• French Press: İri üyüdülmüş qəhvənin şüşə qabda qaynar su ilə dəmləndikdən sonra metal filtrlə süzülməsi üsuludur.
• Moka Pot: Bu metal qəhvə dəmləmə avadanlığıdır ki, ocaq üzərində təzyiqlə Espressoya oxşar kofe dəmləməyə imkan verir. İtaliya istehsalıdır. Qəhvənizi bişirərkən 2-3 bar təzyiq yaratdığından sıx və ətirli qəhvə əldə edirsiniz.

Yetişdirmə

• Arabica (Arabica): Dünya istehsalının 70%-ni təşkil edən qəhvə bitkisi növüdür. 3-5 il ərzində tam yetkinliyə çatır. Onlar yüksək ərazilərdə böyüyən həssas bitkilərdir. Arabica qəhvəsindən yetişdirildiyi bölgədən asılı olaraq bir çox ətir əldə etmək mümkündür.
• Robusta: Başqa bir böyük qəhvə bitkisi çeşidi. Dadı adətən acı olur. Arabica-dan daha çox kofein ehtiva edir. Sənaye istehsalı üçün daha uyğundur. Əsasən qarışıq qəhvələr üçün krem ​​almaq üçün 15-25% nisbətində istifadə olunur.
• Single Origin: Eyni coğrafi bölgədən olan oxşar ətirli qəhvə dənələrindən ibarətdir.
• Blend: Müxtəlif coğrafi bölgələrdən yığılmış qəhvə dənələrindən ibarətdir.
• Dark Roast: Tünd qovrulmuş qəhvə deməkdir. Məşhur inancın əksinə olaraq, daha az qovrulmuş qəhvədən daha az kofein (stimulant) ehtiva edir. Acı və yanmış dadlar əldə edə bilərsiniz.
• Qovurma tarixi: Qəhvənin qovrulduğu tarix. Bu tarixdən etibarən qəhvə 2-3 ay ərzində öz ətrini itirməyə başlayır.
• Specialty Coffee: Bu, tarladan fincanınıza qədər olan bütün prosesə aiddir. Bu, qəhvənin necə istehsal olunduğu və qovrulduğundan bəhs edir. İlk dəfə 1974-cü ildə Erna Knutsen tərəfindən istifadə edilmişdir.
• Cupping: Qəhvə mütəxəssislərinin istifadə etdiyi üsuldur. Bu üsulda qaba üyüdülmüş qəhvə dənələri qaynar suya atılır və qaşıq köməyi ilə ağızda qiymətləndirilir.

Dəmləmə

• İmmersion: Üyüdülmüş qəhvənin suda gözlədilməsi və dəmlənməsi üsuludur. Ən çox yayılmış üsullar French Press, Cold Brew və bəzi Aeropress reseptləridir.
• Extraction: üyüdülmüş qəhvə dənələrindən aromanın çıxarılması. Az çıxarma turş dad, həddindən artıq çıxarma isə acı dadla nəticələnir.
• Brewing Ratio(dəmləmə nisbəti): Çəkilmiş qəhvənin suya nisbətidir. 1:16 (1 hissə qəhvə: 16 hissə su), 1:2:5 kimi ifadə edilir. Ən məşhur nisbətlər filtrli qəhvə üçün 1:15, soyuq qəhvə üçün 1:10, espresso üçün 1:1 və ya 1:2:5 nisbətləridir.
• Bloom: qovurma zamanı buraxılan CO2 və digər qazlar təzə qəhvədə sıxışır. Dəmləməyə başlamazdan əvvəl üyüdülmüş qəhvənin üzərinə tökdüyünüz az miqdarda su qəhvənizdə sıxışan qazların çıxmasına imkan verəcək. Bu proses “çiçəkləmə” yəni bloom adlanır.

Digər terminlər

• Barista: Kafedə qəhvə hazırlamaq üçün məsul şəxs.
• Cold Brew: İr üyüdülmüş qəhvəni soyuq suda təxminən 12 saat saxlamaqla dəmlənmiş qatılaşdırılmış qəhvədir.
• Yaşıl dənə: Qəhvənin qovrulmadan əvvəlki vəziyyətidir. Beləcə qəhvə xarab olmadan uzun müddət dayana bilir.
• Mikro Lot: Tək bir fermadan alınan yüksək keyfiyyətli ləpələri ifadə etmək üçün istifadə olunur.
• Portafilter: Espresso maşınında qəhvə hazırlamaq üçün istifadə edilən metal filtr tutucudur.