Moka Pot Nədir? Moka Pot ilə Qəhvə Necə Dəmlənir?
İtalyanların qəhvə mədəniyyətinə bəxş etdiyi yeniliklərdən biri olan moka pot qəhvə həvəskarlarının ən çox seçdiyi avadanlıqlardan biridir. Digər filtrli qəhvə dəmləmə avadanlığından fərqli olaraq ocaqda qəhvə bişirməklə hazırlanır. Metod baxımından türk qəhvəsi ilə böyük oxşarlığı olan moka pota bu baxımdan ölkəmizdə böyük maraq var. Filtr qəhvə dünyasına addım atmaq istəyən, lakin türk qəhvəsi ənənəsinə sadiq qalan insanların sevə-sevə istifadə etdiyi bu avadanlıq, ev mühitində də espresso aludəçilərinin xilaskarıdır.
Moka potunun tarixi prosesindən tutmuş istifadə detallarına qədər hər şeyi izah edən yazımızı oxuduqdan sonra bu avadanlığın sizə uyğun olub olmadığına qərar verə və qəhvə dəmləmə seçimlərinizə yenisini əlavə edə bilərsiniz.
Moka Pot nədir?
Moka pot qaynar suyun təzyiqlə üyüdülmüş qəhvədən süzülərək dəmlənməsinə imkan verən soba üstü qəhvə dəmləmə avadanlığıdır. Dəmlənmiş qəhvə sıx teksturası və qaymaqlılığı ilə espressoya bənzəyir. Üç kameradan ibarət olan bu avadanlıq ən aşağı kamerasına su, orta kameraya isə qəhvə əlavə edilir. Qaynar su təzyiq gücü ilə yüksəlir və orta kameraya çatır və burada qəhvə dəmlənməyə başlayır, son mərhələdə üst kamerada toplanır və servisə hazır olur.
Moka Pot necə ixtira olundu?
Tarixi araşdırdıqda bu avadanlığın İtaliya xalqı üçün siyasi inkişafın simvollarından biri olduğuna rast gəlirik. 19-cu əsrin əvvəllərində qəhvənin daha çox espresso maşınlarında hazırlanaraq böyük kafelərdə verildiyi İtaliyada qəhvə işçi sinfinə daha çox xitab edən və ev şəraitində hazırlana bilməyən bir içki idi. Bu qəhvəxanalar həm də xalqı bir araya gətirən, tez-tez siyasət müzakirələrinə səbəb olan mərkəzlərə çevrilmişdi.
İctimai quruluşu dəyişdirmək üçün qəhvəni evdə hazırlamağa uyğun bir içkiyə çevirmək əzmində olan italyanlar bu istiqamətdə işlərə başladılar. Uzun cəhdlərə baxmayaraq, əldə edilən nəticələr kifayət qədər sadə idi və ictimaiyyəti qane etmədi. 1933-cü ildə Alfonso Bialettinin moka qablarının dizayn və istehsal etdi. Moka pot, həmçinin moka express və ya Bialetti qazanı adlanan bu avadanlıq; Espressoya yaxın ləzzətli qəhvə təklif etməklə yanaşı, çox praktik və faydalı idi. Eyni zamanda italyanların o dövrdə istehsala ən çox əhəmiyyət verdikləri metal olan alüminium materialla hazırlanmışdır.
Moka qabının ixtirası ilə İtalyan qəhvə mədəniyyəti böyük bir dəyişikliyə məruz qaldı. Qəhvə sənayesində qəhvəxanaların rolu xeyli azaldı, insanların çoxu evdə qəhvə dəmləməyə başladı, üçüncü nəsil qəhvə biznesi ölkədə inkişafını davam etdirdi. Hətta bu gün İtaliyada hər 10 ailədən 9-da moka potların olduğu və istifadə edildiyi bildirilir.
Moka Pot ilə qəhvə necə dəmlənilir?
Moka pot ilə qəhvə dəmləmək üçün sizə lazım olan materiallar müvafiq olaraq avadanlığın özü, uyğun ölçülü üyüdülmüş qəhvə, içməli su və sobadır. 3 stəkan, 180 ml moka qabı üçün təxminən 12-14 qram qəhvə istifadə edə bilərsiniz və avadanlığınızın ölçüsünə görə su-qəhvə nisbətini eyni səviyyədə artıra bilərsiniz.
İlk addımda, avadanlığınızın ən aşağı kamerasına su qoyun və qəhvə kamerasını ən aşağı kamera ilə birləşdirin. Sonra orta kameraya üyüdülmüş qəhvə əlavə etməlisiniz. Su və qəhvə heç vaxt daşma səviyyəsində olmamalıdır. Qəhvəni əlavə etdikdən sonra onu əlinizlə düzəldə bilərsiniz ki, daha bərabər dəmlənsin. Sonra yuxarı hissəni avadanlıqla birləşdirin.
Bişirmə prosesinə gəldikdə, moka potunu sobanın üzərinə qoyun və ocağı yandırın. Bu mərhələdə siz avadanlığın üst qapağını açıq qoya bilərsiniz və bütün prosesi ətraflı şəkildə görə bilərsiniz. Bir müddət sonra moka pot istiliklə təmasda olacaq, qaynar su qalxacaq və üst kamerada yığılacaq. Bütün qəhvə üst kameraya yığıldıqda, üst qapağı bağlaya və qəhvənizi fincana tökə bilərsiniz.
Moka Pot ilə qəhvə dəmləyərkən bunlara diqqət yetirin
1.Qaza diqqət yetirin
Moka qabının hazırlanmasında avadanlığın məruz qaldığı istilik səviyyəsi qəhvənin aromasına və avadanlığın istifadə müddətinə birbaşa təsir göstərir. Yüksək istilikdə dəmləmək həm qəhvəni tez yandıracaq, həm də avadanlığın sapının istiyə məruz qalmasına və zədələnməsinə səbəb olacaq. Ən ideal dəmləmə üçün orta istilikdən, mümkünsə aşağı istilikdən istifadə edin.
2.Təzə qəhvədən istifadə edin
Hər növ qəhvə üçün əvəzolunmaz şərtlərdən biri də qəhvənin təzə olmasıdır. Təzə qəhvədən istifadə ləzzəti birbaşa artıran ən mühüm amildir. Buna görə dəmləməzdən əvvəl qəhvəni təzə almaq lazımdır.
3. Qəhvə üyütməyə diqqət edin
Hər dəmləmə avadanlığının düzgün nəticə əldə etmək üçün müəyyən edilmiş üyüdülmə ölçüsü var. Moka potda istifadə edilən qəhvə espressodan bir qədər qalın olmalıdır. Həddindən artıq nazik və ya qalın qəhvə istifadə etsəniz, qəhvəniz yanacaq və ya kifayət qədər aromaya çatmayacaq. Bunun qarşısını almaq və ən uyğun aromaya nail olmaq üçün moka pot üçün xüsusi üyüdülmüş qəhvələri seçə bilərsiniz.
4. İsti su ilə dəmləyin
Moka pot ilə bağlı ən böyük şikayətlərdən biri də qəhvənin birbaşa istiliklə təmasda olduqda yanmasıdır. Qaynar suyun buxarı qəhvə dənələri ilə qarşılaşdıqda, bu, qəhvənin yanmasına səbəb ola bilər. Bu prosesi minimuma endirmək daha dadlı qəhvə dəmləməsini təmin edəcək. Bunun üçün moka potunuzun alt kamerasını isti su ilə doldura bilərsiniz. Bu sayədə su çox daha qısa müddətdə yüksələcək və daha sürətli dəmləmə prosesi baş verəcək. Qəhvə daha qısa müddət ərzində istiliyə məruz qaldığı üçün ətrini saxlayacaq.